Samenwerken in een duo: een belangrijk kernelement van MESO-zorg
In een mooi duo-interview met Inga Melsert, specialist ouderengeneeskunde en Tessa van den Berg, geriatrie verpleegkundige in opleiding, samen werkzaam in het MESO-team in Tiel, wordt zichtbaar hoe belangrijk de onderlinge samenwerking is en ook dat dit soms best even wennen is.
Tessa en Inga spreken we aansluitend aan een digitale uitwisselsessie tussen alle MESO-teams in het land. Elke maand spreken de teams elkaar digitaal, op donderdagochtend tussen 9.00 en 10.00 uur. SO’s of de verpleegkundigen brengen casuïstiek in e/o we kiezen een thematische invulling. Deze ochtend stond de vraag centraal welk instrumentarium de teams in de diagnostische fase inzetten om een zo goed mogelijk beeld van de oudere, de zorgvraag en de zorgsituatie te krijgen.
Deze sessies zijn waardevol, er is even een moment van rust, reflectie en uitwisseling.
Een belangrijk conclusie van deze ochtend was bijvoorbeeld dat je niet gedachteloos, om dat het er nu eenmaal is, een instrument gebruikt. Altijd ligt de vraag voor: “Waarom zet ik het in, wat roept het op, wat ga ik er mee doen? “.
De praktijk van alledag
We starten het gesprek meteen maar lekker praktisch, zoals dat bij Inga past. Ze geeft aan dat er in het onderzoeksformulier in het patiëntendossier standaard een zeker instrument staat ingevuld. “Dat suggereert toch dat je dat moet gebruiken. Ik kies vaker voor een ander en dat moet ik dan handmatig aanpassen. Ik vind dat je er of geen instrument standaard inzet of allemaal. “ Hier zien we Inga ten voeten uit: zorg dat je helder en consistent bent en maak het alsjeblieft niet te ingewikkeld. Deze insteek zullen we vaker in het gesprek zien terugkomen.
Dan toch maar eerst de kennismaking. “Tessa, hoe lang ben je nu betrokken bij MESO en wat spreekt je tot nu toe het meeste aan in deze vorm van zorg?”
Tessa: “Ik werk nu bijna een jaar voor MESO en de manier van samenwerken met de huisarts vind ik fijn. Dat zij signaleren en verwijzen als het voor hen te complex is zodat wij diepgaander kunnen kijken. Maar het waardevolst vind ik toch de combi met de SO. Samen kijk je verder dan alleen, een brede blik door medische kennis van de SO en verpleegkundige kennis. Er wordt o.a. gekeken naar de voorgeschiedenis, de leefwijze, de cognitie en het netwerk van de patiënt. Op basis van dit totaalplaatje kunnen er betere afwegingen gemaakt worden. Er kan zo beter ingespeeld worden op wat voor de patiënt belangrijk is. “
Op zoek naar het complete beeld
Tessa geeft aan wat voor haar de meerwaarde in de samenwerking met de SO is. “Je leert van elkaar, hoe kijkt en denkt de ander, welke kennis heeft de ander, je overlegt en ik krijg meer medische informatie. Samen kunnen we verklaringen vinden en kijken hoe de kwaliteit van leven voor de oudere verbeterd kan worden. Patiënten vertellen of weten zelf niet altijd alles. Zo zagen we laatst in het dossier dat er bij een patiënt sprake was van uitgezaaide kanker, hij had dat zelf niet verteld, dat lees je dan in het dossier en door contact met de ziekenhuisspecialist te zoeken. Soms is de informatieverstrekking niet helemaal volledig, zeker bij informatie van lang geleden of die op het eerste oog niet relevant lijkt. “
Terugkijkend merkte Tessa dat het in kaart brengen van de sociale kaart veel tijd kostte, mede doordat zij de regio nog niet goed kende. Ook ziet ze een verschil in de mate van contact met de patiënt. Als wijkverpleegkundige zie je de patiënt wekelijks, dat is binnen MESO niet het geval. Je moet meer je best doen om alle contacten te onderhouden, met de oudere, de familie maar ook de betrokken zorg/hulpverleners. Je hebt minder patiëntcontact, meer netwerkcontact en veel regelwerk.
Inga vraagt aan haar collega of ze dat leuk vindt waarop Tessa antwoord: “Ik vind het vooral heel leuk om van anderen te kunnen leren, niet alleen van de SO maar ook van de ergotherapeut en de diëtiste. Ik word steeds warmer voor de ouderen thuis en dat komt zeker ook door de opleiding Geriatrie verpleegkundige. Ik combineer dit werk nu nog met een rol als wijkverpleegkundige, dat is een leuke combi.”
Wij genieten ondertussen van de leergierigheid en de openheid van Tessa. We zien het haar helemaal doen: samenwerken, naar anderen kijken, het netwerk onderhouden, coördineren, overzicht houden en mensen verbinden.
Inga is inmiddels als SO alweer ruim anderhalf jaar aan MESO-zorg verbonden. Toen er een vrijgekomen plek in het MESO-team opgevuld moest worden, heeft ze haar vinger opgestoken. Het leek haar interessant om in het laatste stukje van haar loopbaan – Inga is enkele jaren verwijderd van haar pensioen – deze vorm van zorg op te pakken. De start was best een klus: nieuwe ICT-systemen, actief en proactief samenwerken met huisartsen, we hebben de worsteling gezien. “Inmiddels heb ik de systemen wat beter in de vingers, dat zie ik nu er een nieuwe collega in het team begonnen is. Ik kan haar enigszins geruststellen: het wordt op den duur allemaal gemakkelijker. Ook in het contact met de huisartsen ben ik losser geworden, het gaat me inmiddels gemakkelijker af.”
Samenwerken is soms best spannend
We vragen aan Inga hoe belangrijk Tessa voor haar is in de samenwerking. Dat is niet zonder reden, in teamoverleggen hebben we kunnen waarnemen dat de relatie niet zonder spanningen is. Beide hebben een stevig, volhardend karakter en behoorlijk sterke overtuigingen. “De samenwerking tussen SO en verpleegkundige is belangrijk, je moet veel overleggen en samen beslissen. Met de een gaat dat soms makkelijker dan met de ander. Tessa en ik botsen nog wel eens en dat hebben we bespreekbaar gemaakt. We begrijpen elkaar beter en dat is mooi. We moeten leren om gaandeweg steeds beter de samenwerking te vinden. Dat kost tijd. Natuurlijk is ze belangrijk, het is fijn dat Tessa in de behandelfase daar veel in doet”
De spanning maar ook de wil aan beide kanten om dit pad met elkaar te lopen is voelbaar. We kunnen er alleen maar bewondering voor hebben: elkaars verschillen accepteren, elkaar ruimte bieden, elkaar leren waarderen, een compromis zoeken: altijd in het belang van de patiënt.
De toekomst
We wisselen van gedachten over de toekomst van MESO-zorg in de regio Tiel. Voor de huisartsen is het een belangrijke aanvulling op de SO-consultatie. Inga ziet de behoefte in de regio om met de SO te kunnen sparren groeien. Haar werkgever, SZR, zet dan ook volop in op het werken in de 1e lijn. Via het bieden van SO-consultatie en via MESO-zorg. Dat er zorgen zijn hoe te voorzien in alle zorgvragen die er zijn en komen is evident. MESO-zorg kan eraan bijdragen.
Op onze vraag welke vraag we niet stelden maar wel hadden moeten doen, brengt Tessa in: “We zijn heel blij met ECT, dat we hier Martijn en Tim[1] hebben, die ons heel erg steunen. We worden hier altijd warm ontvangen, dat we dicht bij de huisartsen kunnen zitten. En vooral ook dat Lineke, de secretaresse, er altijd is en continu met de agenda bezig is. We hebben met een kwetsbare groep te maken en dan verandert de situatie geregeld. Zij vang dat allemaal op.”
Een mooie afsluiting van een waardevol gesprek.
[1] Respectievelijk directeur en manager geïntegreerde zorg Eerstelijns Centrum Tiel
Petra Nas en Ien van Doormalen
Projectleiders